هفت دهه از پایان جنگ جهانی دوّم سپری شده، ولی هنوز، معضل اعراب و اسرائیل در فلسطین حل ناشده، منطقه در آستانه زایش مولود دیگری ست، که سالها در بطن مادر بحرانزده ی خاورمیانه سنگینی میکند. جریان استقلال کردستان بحرانی ست دیرپا، که در شرایط کنونی دولت های مرکزی چهار کشور ترکیه، سوریه، عراق و ایران را سراسیمه کرده و آنها را به چالش کشیده است.*
مردم کُرد قومی ایرانی هستند، که با نزدیک به چهل میلیون نفر جمعیت به «تنها قومی که از حکومت بر خود محروم است» مشهور شده است. دلیل اصلی این امر، نادیده انگاشتن سرنوشت سیاسی آنها در معادلات سیاسی متعاقب جنگ جهانی اوّل توسط فاتحان جنگ، یعنی دولت های استعماری انگلیس و فرانسه است. میتوان شیوه ی نا متناسب تقسیم اراضی تحت سلطه حکومت عثمانی را عامل اصلی و سرآغاز کشمکش های خونین در راه استقلال کردستان، در هنگامه ای منسوب دانست، که به تاسیس کشورهای عراق، سوریه و سایر کشورهای عربی انجامید.
مروری گذرا بر تاریخچه ی مبارزات استقلال طلبان کردستان، متعاقب جنگ جهانی دوّم:
پس از پایان جنگ جهانی دوّم، روسیه شوروی، که امیدوار بود، با مستقر کردن حکومتی در همسایگی چهار کشور عراق، ایران، ترکیه و سوریه، منطقه ی خاورمیانه را تحت کنترل دائمی خود قرار دهد، نخست به کردهای ساکن «باکو» اجازه داد «جبهه خلق کردستان» را تاسیس نمایند و امکان تشکیل «دولت ملی» و «ستاد فرماندهی ارتش آزادیبخش کردستان» را برای کردهای مقیم «آذربایجان شوروی» فراهم نمود. سپس به حمایت از کردهای شمال عراق به سرکردگی «ملا مصطفی خان بارزانی» پرداخت.
علاوه برین، روس ها در شمال غربی ایران (که غنیمت جنگی به حساب میآوردند!) «جمهوری مهاباد» را تاسیس نمودند. ملا مصطفی خان بارزانی که تا آن زمان فرماندهی هزاران رزمنده ی کُرد را بر عهده داشت، اینبار در مقام وزیر جنگ توانست، رزمندگان کرد تحت فرماندهی خود را با سلاح های روسی تجهیز کند. لیکن پس از خروج نیروهای مسلح انگلستان و ایالات متحده از جنوب کشور، دولت روسیه مجبور به ترک اراضی ایران و خارج کردن کلیه ی نیروهای ارتش سرخ از شمال و غرب کشور گردید.
با انحلال حکومت مهاباد، ملا مصطفی خان بارزانی تحت تعقیب دولت ایران قرار گرفت و به روسیه گریخت.
پس از سالها اقامت در روسیه، نامبرده در سال 1337 شمسی به شمال عراق بازگشت و در راس گروه مسلح کُرد به حمایت از کودتای نظامی «ژنرال قاسم» وارد بغداد شد.
ژنرال قاسم در ازاء پشتیبانی کردهای عراق موافقت خود با تاسیس حکومت خودمختار کُردستان در شمال عراق را اعلام کرده بود.
از پیروزی خونین کودتا در عراق دو سال بیش نگذشته بود، که پیمان آنها شکسته شد و ژنرال قاسم حزب دموکرات کردستان را ممنوعه اعلام کرد و بسیاری از رهبران آنرا به زندان افکند.
پس از این واقعه «خروشچف» ملا مصطفی خان بارزانی را به روسیه دعوت نمود و درینجا بود، که روس ها بمنظور سوءاستفاده تبلیغاتی وی را به یونیفورم ژنرال های ارتش سرخ ملبس نمودند.
چند ماه بعد ملا مصطفی خان مبارزه مسلحانه کردهای شمال عراق علیه ژنرال قاسم را آغاز نمود. وی که نزدیک به بیست هزار چریک پشمرگه را تحت فرماندهی خود داشت، توانست تلفات سنگینی به نیروهای ارتش عراق وارد آورد.
ژنرال قاسم که خود را با تهدیدی جدی مواجه میدید، به بهانه اثبات وابستگی بارزانی به دستگاه اطلاعاتی بریتانیا عازم روسیه شد.
دولت روسیه شوروی با محاسبه ای ساده میان دولت مرکزی عراق و نیروهای مسلح کُرد، بی درنگ حمایت های خود از نیروهای کرد را به سود دولت مرکزی عراق متوقف نمود.
با قطع کمک های روسیه، ملا مصطفی خان بارزانی ناچار گردید، با تبری جستن از تهمت کمونیست بودن، از دولت ایالات متحده آمریکا تقاضای کمک نماید.
از آن پس تاکنون کردهای چهار کشور ترکیه، عراق، سوریه و ایران هر از چندی جبهه ای علیه دولت های مرکزی افتتاح نموده و مبارزه خود برای استقلال و استقرار کشور کردستان آزاد را به صور گوناگونی ادامه داده اند.
نگارنده برین باور ست، که هدف اصلی دولت ترکیه، از اقدامات ماجراجویانه ای که به متلاشی شدن سوریه انجامیده است، اشغال حداقل بخش شمالی خاک آن کشور و استقرار کشور مستقل کردستان در شمال عراق و سوریه میباشد. بدینترتیب دولت ترکیه امیدوار است، کردهای ترکیه را مجبور به مهاجرت نموده و در آنجا اسکان دهد؛ بنظر میرسد دولتهای فرانسه و انگلیس نیز مجددا ردای استعماری به تن پوشیده و در اجرای این نقشه به همپیمان خود یاری میدهند، تا بدینوسیله معضل داخلی خود را مرتفع کند.
*این مبحث در فرصت های بعدی ادامه خواهد داشت.
مردم کُرد قومی ایرانی هستند، که با نزدیک به چهل میلیون نفر جمعیت به «تنها قومی که از حکومت بر خود محروم است» مشهور شده است. دلیل اصلی این امر، نادیده انگاشتن سرنوشت سیاسی آنها در معادلات سیاسی متعاقب جنگ جهانی اوّل توسط فاتحان جنگ، یعنی دولت های استعماری انگلیس و فرانسه است. میتوان شیوه ی نا متناسب تقسیم اراضی تحت سلطه حکومت عثمانی را عامل اصلی و سرآغاز کشمکش های خونین در راه استقلال کردستان، در هنگامه ای منسوب دانست، که به تاسیس کشورهای عراق، سوریه و سایر کشورهای عربی انجامید.
مروری گذرا بر تاریخچه ی مبارزات استقلال طلبان کردستان، متعاقب جنگ جهانی دوّم:
پس از پایان جنگ جهانی دوّم، روسیه شوروی، که امیدوار بود، با مستقر کردن حکومتی در همسایگی چهار کشور عراق، ایران، ترکیه و سوریه، منطقه ی خاورمیانه را تحت کنترل دائمی خود قرار دهد، نخست به کردهای ساکن «باکو» اجازه داد «جبهه خلق کردستان» را تاسیس نمایند و امکان تشکیل «دولت ملی» و «ستاد فرماندهی ارتش آزادیبخش کردستان» را برای کردهای مقیم «آذربایجان شوروی» فراهم نمود. سپس به حمایت از کردهای شمال عراق به سرکردگی «ملا مصطفی خان بارزانی» پرداخت.
علاوه برین، روس ها در شمال غربی ایران (که غنیمت جنگی به حساب میآوردند!) «جمهوری مهاباد» را تاسیس نمودند. ملا مصطفی خان بارزانی که تا آن زمان فرماندهی هزاران رزمنده ی کُرد را بر عهده داشت، اینبار در مقام وزیر جنگ توانست، رزمندگان کرد تحت فرماندهی خود را با سلاح های روسی تجهیز کند. لیکن پس از خروج نیروهای مسلح انگلستان و ایالات متحده از جنوب کشور، دولت روسیه مجبور به ترک اراضی ایران و خارج کردن کلیه ی نیروهای ارتش سرخ از شمال و غرب کشور گردید.
با انحلال حکومت مهاباد، ملا مصطفی خان بارزانی تحت تعقیب دولت ایران قرار گرفت و به روسیه گریخت.
پس از سالها اقامت در روسیه، نامبرده در سال 1337 شمسی به شمال عراق بازگشت و در راس گروه مسلح کُرد به حمایت از کودتای نظامی «ژنرال قاسم» وارد بغداد شد.
ژنرال قاسم در ازاء پشتیبانی کردهای عراق موافقت خود با تاسیس حکومت خودمختار کُردستان در شمال عراق را اعلام کرده بود.
از پیروزی خونین کودتا در عراق دو سال بیش نگذشته بود، که پیمان آنها شکسته شد و ژنرال قاسم حزب دموکرات کردستان را ممنوعه اعلام کرد و بسیاری از رهبران آنرا به زندان افکند.
پس از این واقعه «خروشچف» ملا مصطفی خان بارزانی را به روسیه دعوت نمود و درینجا بود، که روس ها بمنظور سوءاستفاده تبلیغاتی وی را به یونیفورم ژنرال های ارتش سرخ ملبس نمودند.
چند ماه بعد ملا مصطفی خان مبارزه مسلحانه کردهای شمال عراق علیه ژنرال قاسم را آغاز نمود. وی که نزدیک به بیست هزار چریک پشمرگه را تحت فرماندهی خود داشت، توانست تلفات سنگینی به نیروهای ارتش عراق وارد آورد.
ژنرال قاسم که خود را با تهدیدی جدی مواجه میدید، به بهانه اثبات وابستگی بارزانی به دستگاه اطلاعاتی بریتانیا عازم روسیه شد.
دولت روسیه شوروی با محاسبه ای ساده میان دولت مرکزی عراق و نیروهای مسلح کُرد، بی درنگ حمایت های خود از نیروهای کرد را به سود دولت مرکزی عراق متوقف نمود.
با قطع کمک های روسیه، ملا مصطفی خان بارزانی ناچار گردید، با تبری جستن از تهمت کمونیست بودن، از دولت ایالات متحده آمریکا تقاضای کمک نماید.
از آن پس تاکنون کردهای چهار کشور ترکیه، عراق، سوریه و ایران هر از چندی جبهه ای علیه دولت های مرکزی افتتاح نموده و مبارزه خود برای استقلال و استقرار کشور کردستان آزاد را به صور گوناگونی ادامه داده اند.
نگارنده برین باور ست، که هدف اصلی دولت ترکیه، از اقدامات ماجراجویانه ای که به متلاشی شدن سوریه انجامیده است، اشغال حداقل بخش شمالی خاک آن کشور و استقرار کشور مستقل کردستان در شمال عراق و سوریه میباشد. بدینترتیب دولت ترکیه امیدوار است، کردهای ترکیه را مجبور به مهاجرت نموده و در آنجا اسکان دهد؛ بنظر میرسد دولتهای فرانسه و انگلیس نیز مجددا ردای استعماری به تن پوشیده و در اجرای این نقشه به همپیمان خود یاری میدهند، تا بدینوسیله معضل داخلی خود را مرتفع کند.
*این مبحث در فرصت های بعدی ادامه خواهد داشت.
